πού έκανε πικνίκ ο Ποσειδώνας;
λιβάδια ποσειδωνίας
Η Posidonia oceanica είναι ένας “γνωστός άγνωστος” των μεσογειακών θαλασσών. Το πρόγραμμά μας έχει σκοπό να αναδείξει τη σημασία των λιβαδιών ποσειδωνίας. Στόχος να συνειδητοποιήσουν οι μαθητές/μαθήτριες τη συμβολή τους στη συγκράτηση του διοξειδίου του άνθρακα και επομένως στον περιορισμό της κλιματικής αλλαγής, στην παροχή ασφαλούς καταφυγίου για πολλά είδη, στην αποτροπή της διάβρωσης των ακτών μας, στο φιλτράρισμα των νερών και κατ’ επέκταση στη διατροφή και στην οικονομία της τοπικής κοινωνίας. Με άλλα λόγια η Posidonia oceanica είναι δείκτης αειφόρου ανάπτυξης. Το πρόγραμμα στηρίζεται στη βιωματική μάθηση, στην εποικοδομιστική λογική και στην ανακαλυπτική μέθοδο. Ως παραγόμενο προϊόν, και ανάλογα με την ηλικία των παιδιών, θα δημιουργήσουμε εικαστικά έργα, ατομικά ή ομαδικά (digital art, τεχνικές με ανακυκλώσιμα υλικά, εγκατάσταση στο χώρο, βίντεο κλπ) με στόχο την ευαισθητοποίηση για την προστασία της ποσειδωνίας.
ΘΕΜΑΤΙΚΗ
θαλάσσια οικοσυστήματα,
θαλάσσια ρύπανση,
αειφορία
ΑΠΕΥΘΥΝΕΤΑΙ
σε μαθητές/μαθήτριες
Νηπιαγωγείου, Δημοτικού,
Γυμνασίου και Λυκείου
ΔΙΑΡΚΕΙΑ
μονοήμερο,
διήμερο
Posidonia oceanica
Τα λιβάδια του Ποσειδώνα, πιο επιστημονικά το είδος Posidonia oceanica, απαντάται μόνο στη Μεσόγειο θάλασσα και τις παρακείμενες ακτές του Ατλαντικού. Η ποσειδωνία είναι ένα Φανερόγαμο Αγγειόσπερμο φυτό με ρίζες, άνθη, καρπούς και φύλλα, το οποίο μέσα από μία μακρόχρονη και πολύπλοκη εξελικτική διαδικασία επαναποίκισε στον υποβρύχιο κόσμο. Τα λιβάδια της αποτελούν καταπράσινες οάσεις ζωής. Εκεί αναπαράγονται περισσότερα από 80 είδη ψαριών ενώ οι ερευνητές έχουν καταγράψει περισσότερα από 400 είδη φυκών και 500 είδη ασπόνδυλων που ζουν μαζί τους. Η οικολογική σημασία της ποσειδωνίας είναι τεράστια. Σύμφωνα με τη WWF “δεσμεύουν σημαντικές ποσότητες CO2, εμπλουτίζουν τα νερά και την ατμόσφαιρα με οξυγόνο, παρέχουν καταφύγιο και τόπο αναπαραγωγής για πολυάριθμους θαλάσσιους οργανισμούς, μεταξύ των οποίων και πολλά εμπορικά είδη, και προστατεύουν το βυθό και τις ακτές από τη διάβρωση. Επιπλέον, τα λιβάδια λειτουργούν ως «παγίδες» αιωρούμενων σωματιδίων, αποτελώντας φυσικά φίλτρα καθαρισμού και συμβάλλοντας στην ανακύκλωση των θρεπτικών στοιχείων του ιζήματος και της στήλης του νερού.
Τα αναχώματα που «χτίζουν» οι ρίζες σε συνδυασμό με το πυκνό και ανθεκτικό φύλλωμα της ποσειδωνίας, λειτουργούν ως πανίσχυροι κυματοθραύστες, απορροφώντας ένα σημαντικό ποσοστό της προσπίπτουσας κυματικής ενέργειας στην παράκτια ζώνη. Οι περισσότερες αμμώδεις παραλίες των μεσογειακών ακτών οφείλουν την ύπαρξή τους στη φυσική δράση των λιβαδιών.
Η ποσειδωνία είναι ένας από τους σημαντικότερους βιοδείκτες για την εκτίμηση της οικολογικής ποιότητας των θαλάσσιων οικοσυστημάτων.
Εκεί που η θάλασσα γινόταν ευλογία…
ΝΙΚΟΣ ΓΚΑΤΣΟΣ
εκπαιδευτικό υλικό
για την Posidonia oceanica
Το εκπαιδευτικό υλικό για τα λιβάδια ποσειδωνίας της Μεσογείου, την Posidonia oceanica, παρουσιάστηκε στο επιμορφωτικό σεμινάριο για εκπαιδευτικούς, στα πλαίσια της διήμερης εκδήλωσης “η ποσειδωνία στην Ποσειδωνία”, συνδιοργάνωση του ΚΕΠΕΑ Σύρου Ερμούπολης και του Cyclades Preservation Fund (CPF). Κάντε κλικ πάνω στις εικόνες για να δείτε και να κατεβάσετε τα αρχεία που σας ενδιαφέρουν.
Μια πρόταση του ΚΕΠΕΑ Σύρου – Ερμούπολης για το πώς η Posidonia oceanica μπορεί να γίνει η αφόρμηση και για τους τέσσερις θεματικούς άξονες των εργαστηριών δεξιοτήτων, ΦΡΟΝΤΙΖΩ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ, ΖΩ ΚΑΛΥΤΕΡΑ-ΕΥΖΗΝ, ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΑΙ ΚΑΙ ΕΝΕΡΓΩ, ΔΗΜΙΟΥΡΓΩ ΚΑΙ ΚΑΙΝΟΤΟΜΩ.
Ένα Διδακτικό Σενάριο για τα Εργαστήρια Δεξιοτήτων από το ΚΕΠΕΑ Σύρου – Ερμούπολης, γεμάτο θάλασσα. Σε 7 εργαστήρια, με πολλές δραστηριότητες για όλες τις ηλικιακές ομάδες, μαθαίνουμε για τα λιβάδια ποσειδωνίας, για το πόσο σημαντικό είναι αυτό το απειλούμενο οικοσύστημα, συζητάμε, εκφραζόμαστε, δημιουργούμε ένα κύμα συμπαράστασης στην ποσειδωνία, επισκεφτόμαστε θημώνες ποσειδωνίας κ.α.
CREDITS
Ευχαρίστουμε το Department of Primary Industries της Νέας Νότιας Ουαλίας της Αυστραλίας για το A threatened species of seagrass: Posidonia australis – booklet, το CPF για το εκπαιδευτικό υλικό που μας παραχώρησε (βλέπε παρακάτω), το Seagrass Restoration Handbook,UK & Ireland, τη Σοφία Χάιτα, Συντονίστρια Εκπαιδευτικού έργου Ν.Αιγαίου για την εικαστική καθοδήγηση. Την μετάφραση των κειμένων, την προσαρμογή και σχεδίαση αυτού του διδακτικού σεναρίου έκανε η Αλεξία Τζεφρίδη, Αν. υπευθυνη ΚΕΠΕΑ Σύρου Ερμούπολης.
To Cyclades Preservation Fund μας έχει παραχωρήσει το εκπαιδευτικό υλικό που επιμελήθηκε από τα ιταλικά στα ελληνικά για τα λιβάδια ποσειδωνίας, με την επιστημονική επιμέλεια της Δρ. Μαρία Σαλωμίδη / ΕΛΚΕΘΕ, στα πλαίσια του προγράμματος “Cyclades Posidonia Alert”.
CREDITS
A) Οι οδηγίες και οι φάκελοι με αρίθμηση 1-7 είναι το εκπαιδευτικό υλικό που δημιουργήθηκε από το πρόγραμμα LIFE SEPOSSO (Ιταλία) https://lifeseposso.eu/ και συγκεκριμένα https://lifeseposso.eu /?page_id=8844. Επιμέρους credits για το υλικό 1-7 (εκτός από το LIFE SEPOSSO): A.1) Ευχαριστούμε θερμά την MedPAN για την παραχώρηση του βίντεο“Αγαπώ την Ποσειδωνία” – Προσαρμογή στα Ελληνικά από το MedPAN σε συνεργασία με το Cyclades Posidonia Alert – Cyclades Preservation Fund Επιστημονική Επιμέλεια Δρ. Μαρία Σαλωμίδη / ΕΛΚΕΘΕ A.2) Ευχαριστούμε θερμά την Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης για την παραχώρηση του βίντεο “Οι Θημώνες Ποσειδωνίας ως ασπίδα προστασίας για τις Μεσογειακές ακτές”, το οποίο παράχθηκε στα πλαίσια του ευρωπαϊκού έργου POSBEMED2 του Προγράμματος Interreg MED. A.3) Ευχαριστούμε θερμά τον Δρ. Γιάννη Ίσσαρη / ΕΛΚΕΘΕ για την παραχώρηση του βίντεο“Polytimos-GR” B) Ο φάκελος “Extra bonus υλικό” είναι εκπαιδευτικό υλικό που δημιουργήθηκε από το πρόγραμμα BARGAIN (Ιταλία) https://www.isprambiente.gov.it/en/projects/sea/bargain?set_language=en